Tổng lượng phát hành Bitcoin chỉ là 21 triệu đồng, hiện tại (ngày 29 tháng 11 năm 2025) đã khai thác khoảng 19,95 triệu đồng, chỉ còn lại khoảng 1,05 triệu đồng cuối cùng, dự kiến đến năm 2140 mới khai thác hết. Chuyện này nghe như khoa học viễn tưởng, nhưng nghĩ thôi đã thấy thú vị: Khi không còn phần thưởng coin mới, các thợ đào có còn bám víu vào mạng lưới không? Phí giao dịch có trở nên đắt đỏ đến mức không sử dụng nổi? An ninh của Bitcoin có sụp đổ không? Hôm nay dùng ngôn ngữ đời thường để lật tẩy những cái bẫy này, người mới đọc xong chắc chắn sẽ hiểu ngay.

Tuần trước Bitcoin vừa vượt mốc 95%, trên X lại một đợt hoảng loạn 'ngày tận thế', giờ đã ổn định.

Trước tiên nói về lý do Bitcoin bám chặt giới hạn 21 triệu đồng?  Satoshi Nakamoto muốn tạo ra một loại tiền tệ cứng 'ngân hàng trung ương muốn in là in? Không đời nào'.  Đô la Mỹ in ấn vô tội vạ, mất giá bay vèo vèo; Bitcoin tổng lượng cố định, khai thác hết là hết thật, đây mới là linh hồn của 'vàng kỹ thuật số' — hiếm có mới có giá trị.

Tháng 11 gần đây giá từ 120.000 USD giảm một nửa xuống 89.000 rồi lại leo lên, bạn bè tôi cười gọi là 'trận động đất nhỏ trước halving'.  Hiện tại phần thưởng khai thác mỗi 10 phút là 3,125 BTC, halving mỗi bốn năm một lần, lần sau năm 2028 giảm xuống 1,5625, càng về sau càng khó khăn, đồng cuối cùng phải đến năm 2140.  Thảm hơn là, mất private key, ổ cứng hỏng những sự cố ngớ ngẩn đã khiến khoảng 17-20% coin biến mất vĩnh viễn, lượng lưu thông thực tế ít hơn nhiều so với 21 triệu, độ hiếm sẽ chỉ ngày càng đậm.

Lỗ hổng cốt lõi 1：

Sau khi khai thác hết, thợ đào ăn gì?  Hiện tại thợ đào sống bằng 'phần thưởng khối + phí giao dịch'. Sau năm 2140 phần thưởng về zero, chỉ còn phí giao dịch, có sụp không?  Đừng lo, tôi nghĩ ổn:  Phí giao dịch tăng nhẹ là bình thường, giờ cao điểm muốn chen ngang thì trả thêm, giống như tăng giá taxi. Nhưng không tăng gấp 10 lần điên cuồng, đắt quá mọi người chạy lên layer 2.  Mạng Lightning sẽ lên sân khấu: Chuyên trị giao dịch nhỏ, vài giây nhận tiền, phí thấp đến mức bỏ qua. Tháng trước tôi dùng nó mua cà phê, chỉ vài cent USD, sướng tê người!  Rửa bài các mỏ khai thác: Thợ nhỏ lẻ không chịu nổi rút lui, các ông lớn hiệu ứng quy mô mạnh, chi phí thấp, ở lại tiếp tục ăn từ hồ phí giao dịch. Độ khó tự điều chỉnh, nhịp 10 phút một khối sẽ không rối.

Lỗ hổng cốt lõi 2：

Không còn phần thưởng, an ninh mạng làm sao?  Có người sợ thợ đào chạy sạch, hacker tấn công 51% thành công. Thực ra lo xa:  Hiện tại phí giao dịch hàng ngày đã hơn 400.000 USD, đến năm 2140 lượng sử dụng tăng gấp hàng chục lần, hồ phí chỉ béo hơn.  Chi phí tấn công đắt đỏ, các mỏ lớn còn lại tập trung hash power hơn, ngược lại khó bị lật hơn.  'Khả năng tự lành' của Bitcoin các bạn không phải chưa thấy: Chiến tranh kích thước khối, búa giám sát, tấn công hacker... Lần nào chả là cộng đồng brainstorm + hard fork là qua? Đợt hoảng loạn nhỏ mốc 95% này, trên X cãi vài ngày là hết.

Lỗ hổng cốt lõi 3：

Giá sẽ thế nào?  Ngắn hạn (chuyện ngoài 115 năm) ảnh hưởng gần như zero.  Dài hạn chỉ một câu: Độ hiếm max, không còn coin mới, 3-4 triệu đồng bị mất cũng không quay lại, cung cầu chỉ căng hơn, tổ chức coi như vàng tích trữ, giá có lẽ bull chậm.

Lỗ hổng cốt lõi 4：

Giờ người thường chúng ta nên làm gì?  Ba việc là đủ:  Nên giữ thì tiếp tục giữ, hiếm có mới là vua.  Đi thử mạng Lightning, làm quen trước công cụ thanh toán chính sau này.  Đừng tin kiểu 'khai thác hết là sụp' FUD ngày tận thế đó, thuần túy là trò cắt cỏ.

Cuối cùng nói câu chân thành  Năm 2140 thực ra là 'lễ trưởng thành' của Bitcoin — từ bú sữa (phần thưởng khối) nâng cấp lên tự kiếm cơm (phí giao dịch), thực sự trở thành một cỗ máy vĩnh cửu tự cung tự cấp, phi tập trung.  Các coin khác đều copy bài, nhưng Bitcoin là đầu tiên, cũng là sống dai nhất.  Đến lúc đó dù có vấn đề mới, hàng nghìn node toàn cầu, hàng triệu user cùng gồng, đáng tin hơn bất kỳ hệ thống tập trung nào.

（Dữ liệu từ thống kê on-chain thời gian thực + báo cáo công khai, xu hướng quan trọng hơn con số, đầu tư có rủi ro, ăn dưa hợp lý）