Als je net in de cryptowereld komt, kun je je overweldigd voelen door termen als “blockchain”, “hard fork” en “POW”. Deze termen zijn eigenlijk de basis om de logica van de cryptowereld te begrijpen. Hieronder heb ik de meest gebruikte termen in zes categorieën ingedeeld: “kerntechnologie, munten, financieringsorganisaties, consensusmechanismen, tools en veiligheid, technologische iteratie”, en ze uitgelegd in eenvoudige taal om je snel op weg te helpen.

Een: Kerntechnologiecategorie: De “onderliggende infrastructuur” van de cryptowereld

  • Blockchain (Blockchain): De onderliggende technologie van Bitcoin, in wezen een gedecentraliseerde database. Het bestaat uit een keten van gegevensblokken die met cryptografie zijn verbonden. Elk blok registreert transacties van het Bitcoin-netwerk, gebruikt om informatie te verifiëren en te voorkomen van vervalsing, en om het volgende nieuwe blok te genereren. Blockchain is openbaar en controleerbaar; de geldigheid van transacties in een Bitcoin-portemonnee moet worden bevestigd via de blockchain. Meestal heeft een transactie meerdere bevestigingen nodig om effectief te zijn.

  • Gedecentraliseerd (Decentralized): Er is geen gecentraliseerde hardware of beheersinstantie; alle nodes in het netwerk hebben gelijke rechten en verplichtingen. De berekening en opslag van gegevens worden gezamenlijk uitgevoerd door gedistribueerde nodes, in plaats van door een enkele instantie.

  • Vertrouwensloos (Trustless): Nodes in het systeem kunnen handelen zonder elkaar te vertrouwen. Omdat de database en het systeem volledig openbaar en transparant zijn, kunnen nodes elkaar niet misleiden binnen de regels en tijdframes.

  • Gezamenlijk onderhouden (Collectively Maintain): Het blockchain-systeem wordt beheerd door alle nodes met onderhoudsfuncties; er is geen enkele onderhoudspartij, en alle gebruikers van het netwerk doen gezamenlijk mee aan het onderhoud.

  • Betrouwbare database (Reliable Database): Elke node in het netwerk heeft een volledige kopie van de database. Wijzigingen door een enkele node zijn ongeldig; het systeem vergelijkt automatisch en neemt de meest voorkomende identieke gegevens als de echte.

  • Hash-waarde (Hash): Een vaste lengte string gegenereerd door een hash-algoritme. Dit algoritme kan alleen versleutelen, niet ontsleutelen, en zet informatie van willekeurige lengte om in een uniform formaat. De hash-waarde identificeert uniek een blok; als de hash ongewijzigd is, is de blokinformatie niet getampered. Elke node kan de hash eenvoudig berekenen.

  • Smart Contracts (Smart Contracts): Zakelijke regels die in programmeertaal zijn gecodeerd op de blockchain en worden uitgevoerd door netwerkdeelnemers. Geen tussenpersonen nodig; ze worden automatisch geactiveerd als vooraf ingestelde voorwaarden zijn voldaan.

  • Segregated Witness: Scheidt de scriptsignatuurinformatie van transacties uit de oorspronkelijke gegevensstructuur naar een nieuwe. Nodes en miners verifiëren nog steeds de handtekeningen in de nieuwe structuur om transacties geldig te houden, terwijl de opslagefficiëntie van de blockchain wordt geoptimaliseerd.

Twee: Muntgerelateerde categorie: De “kernactiva” van de cryptowereld

  • Bitcoin (BitCoin): In 2009 voorgesteld door Satoshi Nakamoto, een digitale valuta gebaseerd op open-source software en P2P-netwerken. Het gebruikt een gedecentraliseerd betalingssysteem, onafhankelijk van specifieke instellingen, en wordt gegenereerd door intensieve berekeningen met een specifiek algoritme. De gedecentraliseerde kenmerken en algoritmeontwerp voorkomen menselijke manipulatie van de waarde, terwijl de cryptografische ontwerp anonimiteit en eigendomsveiligheid van transacties waarborgt.

  • Altcoins: “Alternatieve munten” die opkwamen met de populariteit van Bitcoin, ook wel “tweede generatie munten” genoemd, bedoeld om Bitcoin aan te vullen of te evenaren. Bekende voorbeelden zijn Litecoin (LTC), Dogecoin (DOGE), Ethereum (ETH) en Ripple (XRP). Sommige kwalitatieve munten hebben een hoge mijnbouwkvaliteit en zijn relatief bestand tegen dalingen op de markt.

Drie: Financiering en organisatorische categorie: De “operationele modus” van de cryptowereld

  • ICO (Blockchain ICO): Afgeleid van de IPO op de aandelenmarkt, een financieringsmethode voor blockchain-projecten. Projecteigenaren geven geen aandelen uit, maar hun eigen digitale valuta, en zamelen fondsen in via mainstream cryptomunten zoals Bitcoin en Ethereum. Vroege enthousiastelingen ondersteunen het project door tokens te kopen, en na lancering kunnen ze de tokens verkopen op de markt om te exiten.

  • DAO (Decentralized Autonomous Organization): Een organisievorm die automatisch draait zonder menselijke interventie, met als kern dat alle controle regels zijn geschreven in onwijzigbare bedrijfs code. Er is geen traditioneel management; alles verloopt volgens vooraf ingestelde regels.

  • Token (Token): Ook wel “token” genoemd, in wezen een geëncrypteerde digitale valuta op de blockchain, die ook specifieke rechten kan vertegenwoordigen. Het is een veelvoorkomende drager van activa in de cryptowereld.

Vier: Consensusmechanisme-categorie: De “regelcore” van blockchain

  • POW (Proof of Work, werkbewijs): Een van de consensusmechanismen van blockchain, waarbij mijnbeloningen gekoppeld zijn aan de bijgedragen werkhoeveelheid. Hoe sterker de computerprestaties en rekenkracht, hoe meer digitale valutabeloningen; Bitcoin gebruikt dit mechanisme.

  • POS (Proof of Stake, eigendomsbewijs): Een mechanisme dat beloningen verdeelt op basis van de hoeveelheid en duur van het vasthouden van digitale valuta. Beloningen zijn evenredig met de muntleeftijd (houdtijd × hoeveelheid), onafhankelijk van computerrekenkracht; geen noodzaak voor intensieve mining.

  • DPOS (Delegated Proof of Stake, gedelegeerd eigendomsbewijs): Ook wel “delegeermechanisme” genoemd, vergelijkbaar met een “parlementair systeem”. Aandeelhouders hebben invloed op basis van hun aandelenpercentage; een resultaat goedgekeurd door 51% van de aandeelhouders is onomkeerbaar en bindend, met als kern efficiënt “meerderheidsgoedkeuring” bereiken.

Vijf: Tools en veiligheids categorie: De “essentiële uitrusting” van de cryptowereld

  • Wallet (Portemonnee): Een tool om privésleutels op te slaan, meestal inclusief een softwareclient. Het stelt gebruikers in staat om toegang te krijgen tot de bijbehorende blockchain, activa te bekijken, transacties te maken en te bevestigen; het is de kerntool voor het beheren van cryptomunten.

  • Private Key (Privésleutel): Een reeks geheime gegevens, vergelijkbaar met een “wachtwoord” om toegang te krijgen tot portemonnee-activa. Alleen de eigenaar kent het; het wordt gebruikt om transacties te verifiëren en activa over te dragen. Bij lekken kunnen activa door anderen worden gestolen.

  • SHA-256: Het encryptie-algoritme gebruikt door Bitcoin en andere digitale munten. Het vereist veel rekenkracht en tijd, dus miners vormen vaak mining pools om gezamenlijk rekenkracht te bundelen voor beloningen.

Zes: Blockchain-types en technologische iteratiecategorie: De “ecologische uitbreiding” van de cryptowereld

  • Public Blockchain (Public blockchain): Volledig gedecentraliseerde blockchain zonder soevereine beperkingen. Iedereen kan geldige transacties initiëren; transactie-records zijn openbaar controleerbaar; de Bitcoin-blockchain is een typisch voorbeeld.

  • Private Blockchain (Private blockchain): Een blockchain met toegangsrechten beheerd door een specifieke vertrouwde partij. Alleen geautoriseerde gebruikers kunnen bekijken of handelen; het wordt vaak als “gecentraliseerd” beschouwd; Ripple is een typisch geval.

  • Consortium Blockchain (Consortium blockchain): Tussen public en private blockchain; het consensusproces wordt gecontroleerd door vooraf geselecteerde nodes. Het publiek kan mogelijk bekijken of handelen, maar transacties verifiëren, smart contracts publiceren etc. vereist toestemming van het consortium; het is “deels gedecentraliseerd”.

  • Main Chain: Ook wel “mainnet” genoemd, het is het formeel gelanceerde onafhankelijke blockchain-netwerk. Sommige nieuwe munten geven aanvankelijk tokens uit op Ethereum; na lancering van de mainnet kunnen tokens 1:1 worden omgewisseld voor mainnet-munten (Coins).

  • Sidechain (Sidechain): Een onafhankelijke blockchain gebaseerd op peg-technologie, die gegevens van andere blockchains kan verifiëren en cross-chain overdrachten van activa (zoals Bitcoin met andere munten) mogelijk maakt; het is een open ontwikkelplatform.

  • Hard Fork: Wanneer het blokformaat of transformatie van de blockchain (consensusregels) verandert, zullen niet-geüpgradede nodes blokken van geüpgradede nodes weigeren, terwijl geüpgradede nodes blokken van niet-geüpgradede kunnen verifiëren, wat resulteert in twee onafhankelijke blockchains.

  • Soft Fork: Na wijziging van de transactiestructuur van de blockchain (consensusregels), kunnen niet-geüpgradede en geüpgradede nodes elkaars blokken verifiëren; de oorspronkelijke en nieuwe blockchain kunnen coëxisteren zonder splitsing.

  • Node (Node): Elke computer in het blockchain-netwerk, inclusief mobiele telefoons, mining-machines, servers etc. Individuen of huishoudens die deelnemen aan het blockchain-netwerk kunnen hun apparaten als nodes gebruiken om het netwerk gezamenlijk te onderhouden.