Khi nói về Web3 và metaverse, chúng ta dễ dàng dừng lại ở những khái niệm công nghệ trừu tượng. Thực tế, hai lĩnh vực này đã vượt qua lý thuyết, bắt rễ sâu vào các cảnh ứng dụng như trò chơi, bất động sản ảo, thời trang kỹ thuật số, mạng xã hội, v.v. Thông qua những ví dụ ứng dụng thực tế này, chúng ta có thể thấy rõ cách chúng định hình lại các mô hình tương tác và giải trí trực tuyến, biến “quyền sở hữu kỹ thuật số” và “trải nghiệm nhập vai” từ khẩu hiệu thành hiện thực.

Một, Trò chơi blockchain: Từ “chơi game” đến “chơi để kiếm tiền”, tài sản thực sự thuộc về người chơi

Trò chơi là một trong những ứng dụng trưởng thành nhất của Web3, với sự thay đổi cốt lõi nằm ở việc chuyển giao “quyền sở hữu tài sản”:

  • Trong trò chơi truyền thống, quyền sở hữu các vật phẩm, tiền tệ, skin nhân vật hoàn toàn thuộc về nhà phát triển, người chơi chỉ có “quyền sử dụng”; trong trò chơi blockchain, những vật phẩm này tồn tại dưới dạng NFT hoặc token mã hóa, người chơi có thể thực sự kiểm soát —— không chỉ giao dịch, bán tự do mà còn sử dụng đa nền tảng.

  • Mô hình “chơi để kiếm tiền” (Play-to-Earn) phổ biến cho phép người chơi nhận được lợi nhuận thực tế trong khi giải trí. Ví dụ điển hình nhất làAxie Infinity, trò chơi tương tự Pokémon này, mỗi sinh vật “Axie” đều là NFT độc nhất. Người chơi có thể kiếm token có thể đổi thành tiền tệ thực tế bằng cách cho Axie chiến đấu, sinh sản.

  • Vào khoảng năm 2021, nhiều người chơi ở Philippines và các quốc gia khác đã dựa vào thu nhập từ trò chơi này để duy trì sinh kế, trở thành hiện tượng biểu tượng của mô hình “chơi để kiếm tiền”. Mặc dù sau đó cơn sốt Axie giảm sút, lộ ra rủi ro suy thoái kinh tế ảo, nhưng cũng chứng minh tiềm năng giá trị thực tế của tài sản trò chơi.

  • Ngày nay, trò chơi blockchain đã bao phủ nhiều loại hình như thẻ bài sưu tầm, MMORPG, v.v., đến năm 2025, hàng trăm nghìn người tham gia hàng ngày. Các công ty trò chơi lớn cũng đang tích cực triển khai, cố gắng tích hợp yếu tố Web3 vào hệ sinh thái sản phẩm hiện có.

Hai, Đất ảo: “Vị trí vàng” của thế giới kỹ thuật số, có thể xây dựng, cho thuê và giao dịch

“Chi tiền cho đất trong không gian ảo” có vẻ khó tin, nhưng trong metaverse, bất động sản kỹ thuật số đã trở thành tài sản nóng bỏng, với logic cốt lõi là “tính khan hiếm + quyền sử dụng”:

  • Đất ảo tồn tại dưới dạng NFT, chủ sở hữu có thể tự xây dựng cảnh quan trên lô đất (như phòng trưng bày nghệ thuật, câu lạc bộ, cửa hàng), cho thuê để kiếm lợi nhuận, thậm chí giao dịch như bất động sản thực tế.

  • Decentraland là một trong những nền tảng cốt lõi của bất động sản ảo, nhiều thương hiệu nổi tiếng mua lô đất ở đây để thiết lập cửa hàng ảo, tổ chức sự kiện khuyến mãi, thu hút lưu lượng trực tuyến; trước đây, một lô đất ảo ở khu thời trang của nền tảng này đã được giao dịch bằng 2,4 triệu đô la tiền mã hóa, được công ty đầu tư lập kế hoạch thành khu mua sắm thời trang ảo.

  • Trên nền tảng khácThe Sandbox, từng có nhà đầu tư mua lô đất sát bên biệt thự ảo của người nổi tiếng (như Snoop Dogg), chỉ để lấy độ tiếp xúc và danh tiếng xã hội.

  • Ngoài những trường hợp giá cao này, người dùng thông thường cũng chi 10-100 đô la để mua đất ở metaverse mới nổi, hoặc để tạo dự án cá nhân hóa, hoặc đánh cược vào sự tăng giá tương lai của nền tảng —— điều này tương tự logic đầu tư tên miền, bất động sản thực tế ban đầu, bản chất là sự triển khai ý tưởng “quyền sở hữu kỹ thuật số” của Web3: bạn có thể thực sự sở hữu một phần của thế giới ảo và xử lý theo ý muốn của mình.

Ba, Hình ảnh ảo và thời trang kỹ thuật số: Danh tính kỹ thuật số cũng có thể “sở hữu tài sản”

Trong metaverse, hình ảnh ảo là “bản sao kỹ thuật số” của bạn, và Web3 làm cho “bản sao” này có thuộc tính tài sản có thể giao dịch, sưu tầm, thúc đẩy ngành công nghiệp thời trang kỹ thuật số:

  • Không còn giới hạn ở skin cố định của một trò chơi cụ thể, bạn có thể mua, đúc trang phục ảo, phụ kiện độc nhất trên blockchain, những vật phẩm này tồn tại dưới dạng NFT và có thể sử dụng đa nền tảng metaverse.

  • Decentraland tổ chức Tuần lễ thời trang metaverse đã trở thành sân khấu quan trọng của thời trang kỹ thuật số —— các thương hiệu nổi tiếng và nhà thiết kế độc lập phát hành NFT trang phục ảo ở đây, phiên bản giới hạn thường gây sốt sưu tầm. Sở hữu một món trang phục ảo hiếm có giống như sở hữu hàng xa xỉ phiên bản giới hạn trong thực tế, trở thành biểu tượng địa vị của danh tính kỹ thuật số.

  • NFT avatar cá nhân (như CryptoPunks, Bored Ape Yacht Club) cũng hòa nhập vào hệ sinh thái này: chủ sở hữu sử dụng chúng làm avatar mạng xã hội để thể hiện danh tính, và có thể sử dụng trực tiếp làm hình ảnh ảo trong metaverse, đa nền tảng.

  • Logic cốt lõi là: danh tính kỹ thuật số đang trở thành tài sản có thể kiểm soát. Với mạng xã hội trực tuyến ngày càng phổ biến, đầu tư vào trang phục hình ảnh ảo đã phổ biến như mua skin trong Fortnite —— sự khác biệt là Web3 làm cho những “skin” này thực sự thuộc về bạn và có thể bán lại để kiếm tiền.

Bốn, Mạng xã hội nhập vai: Trải nghiệm chia sẻ ảo vượt qua địa lý

Một trong những tiềm năng cốt lõi của metaverse là phá vỡ giới hạn địa lý, tạo ra các cảnh mạng xã hội khó thực hiện trong thực tế, và Web3 thêm “quyền sở hữu” vào những cảnh này:

  • Mạng xã hội giải trí: Decentraland từng tổ chức lễ hội âm nhạc ảo, triển lãm nghệ thuật, người dùng toàn cầu tham gia bằng hình ảnh ảo, tương tác thời gian thực; trong đại dịch, các hoạt động ảo này tăng độ tham gia đáng kể nhờ lợi thế “không tiếp xúc”.

  • Mạng xã hội thực tiễn: hội nghị ảo, triển lãm thương mại trở thành lựa chọn mới, người tham gia networking qua hình ảnh ảo; còn có du lịch ảo, vườn thiền, v.v., cho phép bạn bè vượt biên giới, tụ họp trao đổi trong không gian kỹ thuật số.

  • Điểm sáng tạo của Web3: người dùng có thể sở hữu cảnh mạng xã hội hoặc vật phẩm trong đó. Ví dụ, xây dựng câu lạc bộ độc quyền trên đất ảo của mình, thu phí vào cửa bằng tiền mã hóa; hoặc bán vé NFT ở rạp hát ảo để tổ chức biểu diễn hài, hòa nhạc trực tuyến.

  • Các cộng đồng hình thành từ những cảnh này tương tự mạng xã hội Web2, nhưng thêm trải nghiệm nhập vai và quyền sở hữu tài sản —— bạn không chỉ là “người tham gia”, mà còn có thể là “chủ sở hữu cảnh”, kiếm lợi từ hoạt động cộng đồng.

Những ví dụ này chứng minh rằng Web3 và metaverse đã không còn là khái niệm trừu tượng: người chơi trò chơi có thể chuyển thời gian và công sức thành tài sản có thể giao dịch; nhà đầu tư có thể xây dựng dự án kinh doanh trong thế giới ảo; người yêu thời trang có thể thiết kế, giao dịch trang phục kỹ thuật số; người thường có thể chia sẻ mạng xã hội nhập vai vượt khoảng cách. Chúng ta đang chứng kiến hình thái của một xã hội kỹ thuật số hoàn toàn mới —— nó có hệ thống kinh tế độc lập, không khí văn hóa, và ẩn chứa cơ hội cùng rủi ro. Những rủi ro và cơ hội này chính là trọng tâm sẽ được khám phá sâu ở phần tiếp theo.